"Et j'irai loin, bien loin, comme un bohémien, Par la Nature, - heureux comme avec une femme."
Arthur Rimbaud

woensdag 30 november 2011

Zoute haren

Kleurende ramen
en spiegelende zeeën
Onbestemde lijnen
en luchtige walvissen

Roze wolkjes in een
deken van paars
Golvende vleugels
een deken van geschetter

Herinneringen kletteren
langs dijken van weemoed
een horizon van blauw
in nachtelijk voorgoed ...

VAG - Avond aan zee (2008)


Een avond aan zee is zoals afscheid nemen van een goede vriend met een "salu'kes en tot de volgende hè !" zoals meermaals in de gangen van de studentenkoten of op straat weerklinkt. Je groet de zon die langzaam wegzakt en bedankt de dag. Je leeft.

Darko heeft hetzelfde gevoel terwijl zijn tennisballetje in zijn bek druipt van het kwijl en het zand, het zout in zijn haren glinstert wit. Hij is moe en voldaan.

Op het strand hebben we niet enkel maar gespeeld; ook de natuur stond op een piëdestal zoals gewoonlijk. Met de waterdichte Canon Powershot D10 vallen er leuke dingen te ontdekken. De aandachtige en actieve lezer moet maar eens de schelpkokerworm op deze foto van een zanderige getijdenpoel zoeken.

Zilveren schichten vliegen door het water, het zijn deze beestjes, een typische vertegenwoordiger van de familie van de grondels (Gobiidae), met name het Dikkopje (Pomatoschistus minutus), die in de getijdenpoelen achterbleven.

Ook vogels zoeken de rustige stranden tussen Middelkerke en Raversijde op bij laagtij zoals deze rustende Drieteenstrandlopers (Calidris alba).

Maar ook voor fietstochten is er zeker tijd en het is een plezier tegenwoordig met mijn nieuwe fiets. Op 1 november verken ik de IJzervallei tot in Stuivekenskerke en terug naar de monding in Nieuwpoort. Ook hier, net als in de Dijlevallei, kruipt er steeds meer aandacht in natuurlijke overstromingsgebieden, een ontwikkeling die elke bioloog en zelfs elke econoom op lange termijn maar kan toejuichen.

Mijn fietstocht leidt mij langs de Viconia kleiputten, een rustreservaat voor vogels; volgeplant met Sleedoorn (Prunus spinosa) en Meidoorn (Crataegus monogyna) voor het verplichte bijtanken van onze gevederde vrienden in de moeilijke wintermaanden.

De Frontzate spoorweg die in '62 opgeheven werd is nu een kaarsrecht fietspad, door schapen begraasd en met bunkers doorspekt. Het heeft zijn naam niet gestolen wegens het strategische belang in de Groote oorlog (WO I) door de verbinding tussen Nieuwpoort en het binnenland. Wat eind 19e eeuw als een spoorlijn begon voor het groeiende kusttoerisme was in '14-'18 een slagader voor het geallieerde front.

Nieuwpoort IJzermonding, bekend van eerdere tochten, is geflankeerd door twee houten pieren. Helaas zag ik dit jaar geen zeehond maar de vogelrijkdom mocht er wezen.

Een Wulp (Numenius arquata) wuift wulps de avond uit.

Er werd naar goede gewoonte ook "gevogeld" aan de kust. Deze Steenloper (Arenaria interpres) is erg nieuwsgierig ...

... misschien iets te nieuwsgierig want zijn neusje begon te kriebelen !

Intussen vraagt Pieter zich af wat voor een rare vogel hij weer in de lens heeft terwijl Roel daarop een antwoord probeert te zoeken met de ANWB vogelgids.

In de stevige zeewind wordt het zout in grote hoeveelheden verplaatst, tot op nieuwe brilglazen en in haren toe, hoe afgeschermd ze ook mogen zijn. Maar een stevige zeewind brengt ook vis naar de kust.

Om af te sluiten gaan we de Zwinduinen in; twee Velduilen (Asio flammeus) en een actief jagend mannetje Blauwe kiekendief (Circus cyaneus) stelen de show terwijl ik mij in het zand neerzet en mijn nieuwe waterdichte (eindelijk !) Meindl Matrei GTX wandelschoenen het zand omwoelen.

Temidden van schaarse pioniersplanten kijk ik aandachtig rond. Maar eigenlijk is onze echte doelsoort een goed gecamoufleerde soort; grijs met een knalgeel aanzicht, namelijk de Strandleeuwerik (Eremophila alpestris) die 's winters vooral langs rijke vloedlijnen passeert. We zoeken meer dan een uur maar zien zelfs geen veertje van deze soort.

De schemering valt in en Pieter tuurt nog steeds door de telescoop. Als strandjutter hebben vloedlijnen een haast magische aantrekkingskracht op mij en ik keek snel met de verrekijker rond tot ik ineens een paar vogels zag rondhupsen. Jawel, dat waren ze !!

Een paar dagen later lonken de Uitkerkse polders in een onmenselijk snijdende noordwestenwind, de koeien stonden onverstoorbaar in de typische golvende weiden, dat oude ingepolderde gebieden kenmerkt, terwijl het riet woest schudt.

En de jaarlijkse vriezeganzen zijn er weer om op deze uitgestrekte graslanden hun honger te stillen.

Jaarlijkse rituelen maar toch ook afwisseling, opwinding en rust, kabbelende golven en razende wind, het zijn ingrediënten die op de jaarlijkse herfstvakantie de batterijen van een biologiestudent weer stevig opladen om het tot na de examens vol te houden !

vrijdag 25 november 2011

l'Ostendaise

And time flies by,
dreams dissolute in the upper sky
as the flags and banners
dress the masts, as if it is a holiday

In the salty wind,
Oceanic languors
conduct me along the banks
along the steam and the fog
along l'Ostendaise

VAG@2008 - partim l'Ostendaise
Een week vakantie aan onze Belgische kust met mijn nieuwe fiets, een Stevens Galant SX, gecombineerd met prachtig weer en gekruid met lange strandwandelingen met m'n hond Darko kan niet anders dan geslaagd genoemd worden. Een korte impressie van een fietstocht naar Oostende en de polders kan niet ontbreken op deze blog.

De nieuwe fiets, deel van mijn goede voornemens en oude wensen, rijdt vlotjes over de wegen.

Mijn moeder had mij opgedragen om een halve kilo verse garnalen te kopen. Oostende is bijna het synoniem voor de Vistrap, van oudsher de belangrijkste plaats waar men vis en andere zeevangsten bijna letterlijk "van de boot" kan kopen; de visser, zijn vrouw, kinderen, familieleden of vrienden staan in de kraam en verkopen hun waar. Anderen verkopen in de kramen de vis van de vroege ochtendveiling.

Niet alleen kabeljauw en haring, garnalen of platvissen worden volop verkocht maar af en toe liggen er zelfs Hondshaaien (Scyliorhinus canicula) tussen ... Deze totaal ongevaarlijke haaiensoort is de enige die in onze Noordzee leeft. Medestudenten en afgestudeerden in de biologie zullen deze soort zeker kennen, vanbinnen en vanbuiten, uit onze practica diversiteit van dieren.

De kleine garnaalvissers zijn in Oostende sterk uitgedund door een algemene malaise in de sector door de alsmaar meer heersende fabrieksmentaliteit die ook onze stocks van economisch belangrijke vissensoorten zoals kabeljauw sterk doet afnemen. Het is een wereldwijd probleem en men zou terug naar een kleinere vloot moeten met particuliere boten die veel flexibeler kunnen werken en technieken opleggen die bijvangst verminderen en energie sparen in tegenstelling tot de alom tegenwoordige boomkor die ook de zeebodem niet spaart. Helaas missen we weer een lange termijnsvisie en politieke moed.

Een gevolg van de grote malaise : het aantal kleine vissersbootjes met Oostende als thuishaven is inmiddels op één hand te tellen. Deze zijn de boten die rechtstreeks op de Vistrap verkopen.

Dan werd het tijd om de kaart boven te halen en het goed uitgezette fietsknooppuntennetwerk te gebruiken. Zo belandde ik in het achterland waar uitgestrekte polders en romantische boerderijtjes mij langs de route begroetten.

Dichtbij Leffinge speurde een Torenvalk (Falco tinnunculus) vanaf een draad de omgeving af die uit wijdse weiden en akkers bestaat op de zware poldergrond; de herfst begon het land in zijn greep te krijgen en de boeren waren overal druk doende met hun seizoenale verzorging van hun kostwinning.

Na zo'n dertig kilometer kwam ik met aangedampte brillenglazen het huurappartement binnen waar Darko mij al opwachtte, smekend met zijn oogjes om nog eens te gaan wandelen ... op zoek naar meer avontuur in de natuur.

maandag 7 november 2011

Herfst in de tuin

Hora fuit
tijd vliegt, vlucht
vluchtige wijzer
wijzer geworden, ik
alternerende waarheid
verstreken jaren, geijkt
als eeuwigheid
Vergleden m'n kinderrijk
der geest, fantasie verstrijkt
Vergleden de rust der tijden
Vergleden dagen die verblijdden
Besef des levens, nemen en geven
Hora fuit

VAG - Hora fuit (2008)
De tijd vliegt, het is al lang bekend en zie daar, weer een herfst die zich aandient. De laatste klusjes voor de winter, de laatste oogsten en rondscharrelende diertjes op zoek naar eten om de winter door te komen; het vroeg om een foto-impressie met de Canon Powershot D10 op een zaterdag in oktober ...

Herfst is ook snoeihout verwerken bij de grootouders. Een zeer handzame, goed onderhouden en goed geslepen bijl, geleend bij Armand, is het halve werk.

Ook Darko "helpt" mee.

Op anderhalf uurtje werk werd alles op maat gesneden en in bussels gebonden. Dus rest er voor mijn grootvader Constant alleen nog het bijeenharken van de bladeren en kleine takjes en de tuin is weer op orde.


Intussen experimenteer ik met pindakaas als lokaas in mijn triptrapvallen en tot drie keer toe vang ik een Huisspitsmuis (Crocidura russula). Bij het plaatsen in 'n bloempot voor een foto vóór vrijlating begon deze prompt een huisjesslak op te peuzelen !

Na de overvloedige kersen in juni was ook de appelboom overladen vol met sappige appeltjes die heerlijke appelmoes opleveren of zelfs als biologisch balletje kunnen dienen voor onze Darko in zijn talrijke speelse buien.

En ook op het garagedak gaat het leven zijn rustige gangetje, de vetplant -de precieze naam weet ik niet, in ons dialect worden ze "donderkoppen" genoemd omdat ze vroeger overal op daken te vinden waren- groeit nog steeds tussen de vele mossen. Deze vetplant kwam nog van het dak van mijn overgrootouders als stukje met wortel veertig jaar geleden... Het is een trage plant maar zo leeft hij ook langer temidden van de snel opschietende bomen die nu hun bladeren losschudden na een wulpse lente en vruchtbare zomer. De herfst ? Het deert deze plant helemaal niet. Relax !

zondag 6 november 2011

Luxemburgse muizenissen

M'n voeten leidden me ineens
ergens zomaar heen
tussen stille machtige eiken door
langs beuken slank en zonder gehoor

En steeds werkten m'n voeten
langsheen boswegen wroetend
ze leken zomaar eindeloos te gaan
zonder eindpunt in zicht en zonder argwaan
Maar ... Voorwaar ...

Dan valt blad op blad
en Eden's herfst is daar
Waar ik ineengedoken zat
vielen ineens vuurrode bla'ren

VAG - partim "Eden's herfst" (2011)
Het was een kans die biologen niet konden laten liggen, dat zoogdierenweekendje van de zoogdierenwerkgroep van Natuurpunt; alleen de planning was voor Rein en mij al voldoende. Dat omvatte onder andere in Luxemburg met een lokale onderzoeker, Mark, het veld in te gaan op zoek naar Hazelmuizen (Muscardinus avellanarius) en Wilde kat (Felis silvestris silvestris) ! Ook Marian en Leonie gingen graag mee opdat wij venten hen niet jaloers zouden kunnen maken met mooie waarnemingen.

En zo laadden wij de Passat in op 'n late vrijdagmiddag om de wielen te wenden naar het oosten, meerbepaald het dorpje Hollenfels in Luxemburg dat in het meer bergachtig aandoend noorden van het kleine landje gelegen is. Daar had de organisatie voor ons kamers gereserveerd in een jeugdherberg in 'n kasteel; erg origineel ! Maar belangrijker was dat we middenin de bossen zaten zodat we na aankomst al direct met ons viertjes op verkenning gingen ...

Een Lederloopkever (Carabus coriaceus), een steeds roepend vrouwtje Bosuil (Strix aluco) maar ook deze Boskrekel (Nemobius sylvestris) passeerden onder onze onderzoekende blikken.

Marian en Leonie bewonderen de prachtige sterrenhemel die in deze contreien veel mooier tot uiting komt dan in lichtvervuild Vlaanderen.

Na een vrij onrustige nacht door piepende stapelbedden en ondergetekende die in zijn slaap roept staan we op voor dag en dauw om met de hele groep te ontbijten en daarna de bevroren velden in te trekken.

Een actief groepje Geelgorzen (Emberiza citrinella) houden enkelen van ons even bezig in de opgaande zon.

Dit prachtig bevroren koolzaadveld houdt Rein en mij ook even bezig ...

En dan is het eindelijk zover : we vinden een Hazelmuisnestje in de dichte bramenstruiken en de bewoner is nog aanwezig ! Erg typisch voor deze soort is dat ze zich voor de veiligheid steeds achter een takje of iets dergelijks verstoppen tot grote verveling van de fotografen maar poseren kan hij wel; het is een eerder nieuwsgierig beestje.

Goedele, die ook op Hazelmuizen werkt, vangt het beestje -het is een mannetje- om hem te wegen -19.6gram-en om een DNA-staal te nemen door haren te verzamelen. Deze worden in een epje gestoken, gelabeld en onderzocht in de universiteit van Luik op populatiegenetica. Hoeveel afwisseling is er in één populatie en is er voldoende uitwisseling tussen populaties ? Dat zijn enkele vragen die men zo poogt op te lossen.

Nadien stappen we het woud door, vergeven van de rust.

Het is een mooie morgen voor fotografen zoals Rein's glimlach en vlugge tred bewijst ...

Nee, deze blog ontsnapt niet meer aan de paddenstoelen ...

's Namiddags bezoeken we Luxemburg-stad met een gids en duiken we even het natuurhistorisch museum in. Het is een verrassend mooie stad met een rijke historie en de moeite waard voor een korte trip. 's Avonds trekken we nog rond maar we gaan tijdig slapen want de volgende morgen staat er nog een stevige wandeling te wachten...

De bergachtig heuvels rond het kasteel glinsteren bij het ontwaken.

We zijn klaar voor de wandeling op de stevige hellingen rond Hollenfels.

Wat is ons doel ? De tegenhanger van de Hazelmuis; namelijk de Wilde kat ! Onderzoeker Mark heeft tot 2009 namelijk ook op deze soort gewerkt met zenders en weet een toenmalige vaste nestplaats in de buurt zijn. Het dier zelf zouden we niet zien ...

... maar deze verse krab- en pootsporen evenals uitwerpselen duiden er wel op dat het dier ons ergens stiekem ligt te beloeren, beducht op indringers in zijn territorium.

Het mag gezegd, dit dier zijn territorium en bij uitbreiding alle Luxemburgse wouden mogen er best zijn qua natuur en schoonheid ! Het was een zeer plezant en leerrijk weekend dat voor ons absoluut voor herhaling vatbaar is en ook mijn meer avontuurlijke lezer krijgt het noorden van Groot-Hertogdom Luxemburg als ultieme korte-vakantie tip mee !