A Free Bird

A silverlined day
soaring over a million city lights
quiet winter fields that lay about
it's for once in a blue moon
a steady farewell

Don't look no further
She's winged up
a Free bird

Now she's up with
the blackbird's refrain
no need to restrain
She's broken the cage

And up the heavens
She'll float with the Zephyr
looking back to moments
moments of life

Don't look no further
She's winged up
a Free bird

*24/01/2010, voor Nikol, een van de sterkste vrouwen die ik kende en die nu samen met de vogels zingt.

Salamandra salamandra

Zoals sommigen onder jullie misschien al weten hou ik mij bezig met de Vuursalamanders in onze regio in kader van de Natuurstudiegroep Dijleland. Daarom trek ik elke twee avonden in maart/april het nachtelijke Meerdaalwoud in en monitor ik het welzijn van de Meerdaalse populatie aan de gekende voortplantingspoelen, ook probeer ik te lobbyen voor onderhoud van deze poelen en waak ik over de geschiktheid. Ik nam de monitoring over van Kelle Moreau, een plaatselijke bioloog die de Vuursalamanders toch wat opvolgde bij zijn nachtelijke werk om territoria van Bosuil te bepalen.

Laat ons beginnen met een korte introductie op de Vuursalamander (Salamandra salamandra). Deze vrij grote (totale lengte tot 20cm), plompe salamander bewoont in onze streken oude en vochtige loofboscomplexen. De volwassen dieren brengen hier heel hun leven in de vochtige koelte van het bos door, om alleen ’s nachts erop uit te trekken om insectenlarven en dergelijke te verorberen. Vuursalamanders zouden slechte zwemmers zijn, al bestaat hier geen uitsluitsel over. Waterpartijen worden in het vroege voorjaar enkel door de vrouwtjes bezocht in het kader van het afzetten van de larven. Ze zijn in staat het sperma van de mannetjes lange tijd in hun lichaam op te slaan en zo, wanneer de omstandigheden geschikt zijn, hun eieren inwendig te bevruchten en de larven levend te baren in het water. Deze larven zijn – in tegenstelling tot hun ouders – uitgerust met kieuwen en groeien zo’n drietal maanden in hun poel tot de metamorfose zich voltrekt. Uiteindelijk ruilen de kleine salamandertjes het water in voor een leven op het land. De Vuursalamander is daarmee de enige echte landsalamander in ons land.


Ten zuiden van de taalgrens zijn Vuursalamanders in België nog relatief makkelijk te vinden. In Vlaanderen daarentegen is deze soort zeldzaam, met ‘kwetsbaar’ als huidige Rode Lijst-status (Bauwens & Claus, 1996). Er zijn slechts enkele kleine populaties gekend waarvan de meeste in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant voorkomen (Bauwens et al., 1996). In onze Leuvense regio is vooral de populatie van Meerdaalwoud gekend.

Het was alweer een tijd geleden dat iemand de Vuursalamanderpopulatie in het Meerdaalwoud in de gaten hield. De laatste berichtgeving hierover in de Boomklever dateert inmiddels reeds van 2004 (Moreau, 2004). Via dit medium heb ik ook kennis gemaakt met dit boeiende beestje. Inmiddels heb ik het opvolgen van de Vuursalamanders op mij genomen en ga ik sinds dit jaar in het voortplantingsseizoen meerdere avonden het bos in naar de ons bekende poelen waar deze amfibieën zich voortplanten. Ik documenteer de individuele exemplaren aan de hand van foto’s – de tekening is uniek voor elk individu – en ik hou ook toegankelijkheid en geschiktheid van de poelen in de gaten. Volgens de vakliteratuur zijn het veeleisende beestjes die voor hun voortplanting heldere en zuurstofrijke brongebieden in bossen nodig hebben, maar de praktijk leerde al dat ze onder meer in Meerdaalwoud (maar bv. ook in bosgebieden in het Oost-Vlaamse Munte, Jooris, 2002) hun larven ook in verlandende bospoelen en zelfs in karrensporen kunnen onderbrengen.


Meer informatie over de resultaten van 2009 en de toch wel speciale vondst dat toen gedaan werd, komen in de volgende post uitgebreid aan bod. Deze tekst werd enigzins aangepast overgenomen uit de Boomklever (juni 2009) uit het artikel dat ik schreef samen met Kelle Moreau. De foto's heb ik zelf gemaakt met mijn Canon Eos 350D met standaard 18-55mm in 'n stikdonker bos, scherpstellen moest met een zaklamp gebeuren ...

Tot de volgende episode,
Gert

Sneeuwtransport

Sneeuw is niet alleen een lust voor het oog van een landschaps- en natuurliefhebber, het brengt in veel mensen een half vergeten jeugdige speelsheid boven, het brengt een soort vrolijkheid doordat het kind in ons de vroegere sneeuwballen, sneeuwmannen en sleetjesritten nog steeds herinnert. Dit levert soms merkwaardige en denkwaardige taferelen op straat, niet alleen in de voorbije drie weken maar ook vroeger, getuige deze foto's ...



Zelfs de Finnen landen hun vliegtuigen op het ijs, maar verwacht je dan van een Europees land waar nog beren leven en waarvan een hardrockgroep Eurosong wint ? Deze foto werd door mijn opa gemaakt in 1980 in Lapland :


Sneeuw ... het is ook een uitstekend speelterrein voor de autoliefhebber die verzot is van modder, rallying, terreinrijden en dergelijke. Deze winterse neerslag test de vaardigheden der chauffeur tot op de bodem, het beheersen van het slippen, steeds het juiste spoor zoeken in twintig centimeter versgevallen sneeuw, het anticiperen en remmen op de motor, het zijn allemaal eigenschappen waarmee de sneeuw de selectie onder de chauffeurs maakt. Het zijn omstandigheden die wij sinds de jaren '60 amper kenden. Dat waren nog jaren waarin het openbare leven bleef doorgaan, ook de spoorwegen die toen nog onder stoom werkten of al overgeschakeld waren op diesellocs want elektriciteit was nog maar een modewoord. Hedendage kent de NMBS, onze nationale spoormiskleun, de grootste vertragingen en pannefrequenties ooit, om nog maar te zwijgen van de ellende die sneeuw met zich meebrengt bij de onvoorbereide spoorwegen die meteen twee dagen lam lagen.


Met mijn auto, een simpele oude Passat Variant 1.9TD van 1993, geraakte ik wel overal. Het "bakske" heeft niet al teveel paardenkrachten, zowat 75pk waar een moderne Passat standaard al gauw 140pk heeft. Maar met weinig pk's, geen elektronica, Uniroyal rain tyres, voorwielaandrijving en een goede wegligging komt men ver, heel ver, in de gladde omstandigheden waarin ik mij bijna dagelijks bevind door mijn hobbymatige bezoeken aan veld en bos. Daarom is sneeuwval voor mij niets anders dan het rijden op natte klei. Ook is de 1.9 turbodiesel erg betrouwbaar, deze krachtbron zal op een koude winterdag altijd starten, die zekerheid is nog steeds onveranderd na bijna 4 jaar Passat rijden. Eveneens staat deze auto paraat om overal te helpen waar nodig, zoals het depanneren van mijn opa's Ford Mondeo 1.8TD van '94 die met een lege batterij in het nabije dorp Haasrode stond en die ik daags nadien nieuw leven moest inblazen terwijl de Mondeo zelf al half ingesneeuwd was tijdens de nacht.


278.000km staan er al op de teller, de motor zelf is in maart vervangen geweest door een afgebroken krukaspoelie in de oude motor en zit nu op ongeveer 120.000km. Ik kan dus nog vele kilometers zonder zorgen tegemoet zien, de rest van de auto is hard en zoals de Britten het zeggen "mechanically sound". Een rustieke Passat is altijd een perfecte auto geweest voor een biologiestudent volgens mijn mening, altijd plaats genoeg voor dingen als een plaat hardboard van 2 meter lang of een halve ton aan stenen en cement, daarnaast biedt deze break altijd plaats voor 5 mensen of 2 mensen + 2 fietsen.


Ideaal dus maar ook biedt het lustige ronken van de oude diesel in combinatie met de rijgeluiden een gepaste omkleding voor de countrymuziek die geregeld door de oude speakers zijn weg in het interieur vindt. De perfecte ontspanning onderweg is luidkeels -proberen- meezingen met de melancholiek en vrijheid van de countryzangers van weleer. Met een van hen zal ik deze post dan ook afsluiten; Waylon Jennings en "Luckenbach, Texas".

There's only two things in life that make it worth livin'
That's guitars that tune good and firm feelin' women
I don't need my name in the marquee lights
I got my song and I got you with me tonight
Maybe it's time we got back to the basics of love

Let's go to Luckenbach Texas with Waylon and Willie and the boys
This successful life we're livin' got us feuding
like the Hatfield and McCoy's
Between Hank Williams pain songs, Newberry's train songs
and blue eyes cryin' in the rain, out in Luckenbach Texas
ain't nobody feelin' no pain

So baby let's sell your diamond ring
Buy some boots and faded jeans and go away
This coat and tie is choking me
In your high socitey you cry all day
We've been so busy keepin' up with the Jones
Four car garage and we're still building on
Maybe it's time we got back to the basics of love

Tot de volgende episode,
Gert

Snowbird

Bright and even
A frozen flame
at a plain sky
free of world
free of reality
Snowbird

Vrij van de wereld wanneer het zachte knisperen onder de trotse lederen schoenen weerklinkt, zo voel ik me soms als ik op mijn avondlijke wandelingen de sneeuw en ijs trotseer. Ik kom soms uitzichten tegen in de velden van mijn dorpje die zo surrealistisch weerschijnen dat het soms lijkt alsof ik droom. Zo wonderlijk is het wintertapijt dat het zelfs de oriëntatie verdraait. Deze wandelingen zijn mij als pauzemomenten erg dierbaar nu de "blok" weer het leven der studenten teistert.

Mijn lederen stevige stapschoenen die ik op kerstmis 2003 kocht in Füssen, Allgaü alwaar toen 40cm sneeuw lag. Ze gaan nog steeds mee, dat is pas kwaliteit.

Zo af en toe, bijvoorbeeld na een examen, ga ik in de blok op stap, dit jaar leverde dat al mooie indrukken op qua vogels en landschappen. Zo zag ik al 'n Kerkuil op een avondwandeling of een prachtige blauwgrijze Blauwe Kiekendief (♂) op jacht in de velden van Vaalbeek waarbij een stoutmoedige kraai deze indrukwekkende wintergast niet met rust liet. Het loont de moeite om na een examen Microbiologie even de auto te nemen langs de ijzige veldwegen om zo'n prachtig lid van de roofvogelfamilie tegen te komen die bovendien dan nog eens binnen camerabereik is voor mijn trouwe Canon 350D met 75-300mm lens.


In Meerdaalwoud levert versgevallen sneeuw mooie zachte kleurpaletten op die niet zouden misstaan hebben in Breughels meesterwerken. Een getuige daarvan is dit jachthutje dat wat verloren staat temidden van een schermslag van dennen.


Veel mensen kleden zich nu lekker knus in flanel of wol, laat ons niet vergeten waar deze grondstof vandaan komt. Juist, van dit schaapje dat nu gepast uitgedost gereed is voor onze gure winters.



Flanel is een stof dat oorspronkelijk uit het 17e eeuwse Wales (UK) komt, er wordt fijngeweven wol voor gebruikt maar tegenwoordig gebruiken fabrikanten ook al 'ns synthetische vezels. Het is een stofje dat ik onlangs ontdekte en dat mijn lichaamstemperatuur nu op peil houdt. Daarvoor heb ik ook onder andere gesnuffeld in de kleerkast van mijn opa om een klassiek groen hemd te vinden met blauwe en gele rasterlijnen, ik was er meteen verliefd op.

Sneeuw levert een hele schat aan verhalen op, sneeuw levert tintelende tenen en kriebelige sjaals, sneeuw en de verwante aggregatietoestand ijs zijn eveneens het lievelingskostje van onze 13 weken oude Border Collie pup Darko ...



En zo zou ik nog talloze lijntjes verder kunnen gaan over de pure schoonheid van sneeuw. Een neerslagtype dat wij in Vlaanderen helaas iets te weinig zien naar mijn smaak. Deze post sluit ik af met een quote uit "Il Neige" van France Gall :

Et soudain devant moi j'ai compris
En voyant quatre pas réunis
Que tu partais avec une autre pour toujours
En me laissant ce mal d'amour

Il neige, il neige
Il neige un peu partout
Et c'est trop beau
Pour avoir du chagrin

Tot de volgende episode,
Gert

Vanautgaerdens in 't hout

Blanden is een rustig dorpje dat tot de jaren '60 een waar boerengat was, boerderijen, een schooltje annex gemeentehuis en vooral omringd door veel bos waarin de dorpsjeugd wilde avonturen beleefde. Blanden ligt netjes tussen een van de grootste wouden van Vlaanderen : het Meerdaalwoud en een kleiner Heverleebos in.

Blanden is vrij uniek in die zin dat het geen echt dorpscentrum heeft, de kerk werd in 1790 voltooid in classistische stijl op amper 500 meter van de kerk van naburig dorp Haasrode. Rond de kerk daar boven op de heuvel was er bewoning geconcentreerd maar ook in het lagere gedeelte was er bewoning langs de belangrijkste verkeersader toendertijd : de Naamsesteenweg/Chaussée de Namur, de oude rijksweg van Leuven naar Namen en aangelegd in de volle bouwwoede van de Oostenrijkers die toen de Nederlanden bezetten. Tussen deze twee delen van het dorp lagen velden en stukjes bos als een lappendeken uitgespreid over de Vlaamse zanderige leemgronden.

Het is dus dan ook een ideaal decor voor een houtzagerij, zoals Houtzagerij Vanautgaerden die nu nog steeds bestaat en volop ruw hout zaagt en verwerkt tot planken en decoratieve panelen onder leiding van Bruno Vanautgaerden.

De geschiedenis van deze houtzagerij hangt nauw samen met de sterke exploitatie van Heverleebos en Meerdaalwoud tussen de wereldoorlogen in, men had heel veel hout nodig voor de wederopbouw van de Belgische Staat. Het begon allemaal met Louis Vanautgaerden, deze man kwam in Blanden trouwen met Hortense Cristens wiens familie reeds vele jaren in de bosexploitatie werkte, vooral in Meerdaalwoud en Heverleebos.

Dit is een foto van Albert, een zoon van Louis, aan de paarden die een "oets" voorttrekken.

Hier zie je een betere foto van de "oets", een simpel maar effectief werktuig.

Louis nam de zaak over en geholpen door de kinderen en wat arbeiders uit Blanden namen de zagerij-activiteiten toe. Na zijn overlijden in 1960, werd het bedrijf verdergezet door zijn drie zonen Albert, Theofiel, Georges en schoonzoon Leopold. Vanaf dan noemde de zaak "Houthandel Louis Vanautgaerden bvba". Vanaf de jaren zeventig groeide de zagerij meer uit als klassieke houthandel. Plaatmaterialen, isolatie, binnendeuren, afgewerkte decoratieve wand- en plafondmaterialen, enz. werden nu ook verhandeld. Men ziet hier duidelijk de verandering in leefstijl van de gemiddelde Vlaming vanaf de jaren '60. De lonen namen toe en ook de welvaart steeg met rasse schreden, de van oudsher taaie Vlamingen verlangden ineens stijl en luxe in hun bakstenen woningen en ook in de stijlvolste interieuren speelt het warme gevoel van hout een prominente rol. De houtzagerij vormde zich naar deze trend en deed goede zaken.

De machinerie in de jaren '80.

In 1990 werd de zaak overgenomen door Bruno, de zoon van Georges, en omgevormd tot "Houthandel Vanautgaerden NV", waarna Albert, Theofiel en Leopold op pensioen gingen. Ook Georges ging later met pensioen maar bleef tot zijn dood een aantal jaren terug een vertrouwd gezicht in en rond de zagerij met zijn donkerblauwe Cadillac.

De overstap van paarden naar vrachtwagens zo in de late jaren '50 luidde een grote verandering in, een verandering die overal op het platteland goed voelbaar was, men kon meer vervoeren, langer doorwerken, meer winst halen, het brommen van de Otto- of Dieselmotor werd een begrip in onze bossen. Ook de Vanautgaerdens maakten dankbaar gebruik van de diensten van deze stoere Magirus-Deutz truck die nu al meer dan 15 jaar ongebruikt op het terrein staat en zijn pensioen overdenkt waarbij deze truck ongetwijfeld soms weemoedig terugdenkt naar het geluid van de zaag en het kloppen van 'n specht in de verte, de schafttijd met koffie of het vallen van zonnestralen door de herfstige blaadjes...


De Magirus-Deutz ergens jaren '60.

Bemerk die stevige lier op de voorste bumper, deze vrachtwagen was niet voor mietjes ..

Georges Vanautgaerden bij de vrachtwagen, midden jaren '80.

Zo staat de Magirus-Deutz er nu bij, de foto's zijn genomen in 2007.



Meer foto's kunnen jullie vinden op Picasa : de Oude doos
Daarbij kan ik het ook niet laten, ook de Vanautgaerdens hebben hun eigen website waar elementen van dit verhaal vandaan komen, neem gerust 'n kijkje !

Tot de volgende episode,
Gert

Een startende welkom

Welkom beste lezers,

Ik ben Gert Vanautgaerden, 2e jaars biologiestudent aan de KU Leuven, België. Ik speelde al een tijdje in mijn hoofd met een nieuwe bloginhoud gebaseerd op http://restlesstransplant.blogspot.com/. Mijn oude blog, die ik al sinds 2004 onderhoud, ging voornamelijk over mijn auto's en de avonturen daarmee. Maar in de laatste twee jaren voelde ik steeds meer te behoefte om meer te schrijven over natuur, de lokale historie en verhalen van mijn streek, country living (zoals mijn tuin, het maken van 'n konijnenhok, mijn honden, ...), kortom, om een ruimere blog aan te bieden.

Ik heb er even aan getwijfeld of ik nu in het Engels zou schrijven of niet ten einde toch wat internationaler te gaan maar ik heb besloten dat niet te doen. Ik kom het beste tot mijn recht in het Nederlands en ook mijn humor is sterk Vlaams.

De categorieën op deze website zullen de volgende zijn :

- Dijlevallei
- Natuur & biologie
- Rusticate
- Automobiel
- Fotografie
- Gedichten (?)
- Oude doos
- On the road (over uitstapjes en reizen)
- Varia



Goed, nog veel leesplezier toegewenst,
Gert