Ecologischer leven - inleidende tips

Biodiversiteit !
Verbruik omlaag !
Milieuvriendelijke alternatieven !
Biobrandstoffen !
Biolandbouw !
Duurzaam beheerd !
Global warming !

Het zijn slechts enkele woorden uit de pers van de afgelopen maanden. Ze hebben het gemaakt tot politieke standpunten ten lange leste maar riskeren een modewoord te worden, een goede mode, dat wel, maar eentje die duurzaam moet blijven. Wie denkt dat dit voorbehouden is aan politiekers, wetten, industrieën en rechters heeft het goed mis, ook in eigen huis, tuin en keuken kunnen wij ons steentje bijdragen, niet alleen met sorteren maar met alternatieven voor wat we nu consumeren. Want het dient gezegd : het energierijke leven dat de mens tot nu toe gekend heeft is verleden tijd, dat inzicht gaf ons de olieramp in de Golf van Mexico, door de onkunde van BP wellicht de grootste milieuramp ooit waarvan de effecten ook op globaal niveau lang voelbaar zullen zijn.

"BP wants Twitter to close a fake BP account mocking the company. Twitter wants BP to close the oil leak ruining the ocean" - Jimmy Fallon

Als biologiestudent krijg ik vaak de pro- en contra-argumentatie te horen over "ecologisch leven" maar over het algemeen geeft de distillatie voor een duurzamer en ecologischere consumentatie en huishoudenbeheer het volgende;

1. Koop streekeigen producten in het juiste seizoen of producten uit een duurzaam beheerd gebied.

De mensheid staat voor een grote uitdaging : de klimaatsverandering door een toegenomen concentratie aan broeikasgassen in de atmosfeer en de verzuring van de oceanen geïnduceerd met vooral CO2 als boosdoener waardoor koraalriffen afsterven en ook weekdieren in aantal afnemen, een hele globale voedingsweb dreigt zo ineen te storten. Er zijn wetten om ons te dwingen normen te halen maar ook een eigen steentje kan bijgedragen worden in onze voedingsgewoonten. Koop zoveel mogelijk producten van de eigen streek omdat hier het transport veel minder belastend is voor het milieu dan een vrachtvliegtuig uit Nieuw-Zeeland met appels. Lokale supermarkten en buurtwinkels kunnen dit sterk aanmoedigen door een "streekproductenrayon" op te stellen, het is al meermaals bewezen dat dit door veel klanten wordt gesmaakt.

Ook in het Brusselse van 1933 waren landelijke producten van Mollendaal -20km verderop- zeer gewild zoals Clara Vanautgaerden en haar man Theo bewezen.

Toch moet men opletten voor de efficiëntie van productie, zo is het toch beter producties te delokaliseren naar geschiktere gebieden en vandaaruit te transporteren dan tonnen brandstof te verbruiken aan het geschikt maken van eigen teeltgebieden zoals de serre-kweek ... Om dezelfde reden geeft men er best de voorkeur aan seizoensgebonden groenten en fruit enkel in het jusite seizoen te eten. Een kalenderrichtlijn kan gevonden worden op velt.be. Dit geldt natuurlijk evenzeer voor houten producten en dergelijke, zoals wijd en zijd bekend dient men toch de voorkeur te hebben voor hout met het FSC-label. Andere tips kunnen gevonden worden op heel wat gespecialiseerde websites met honderden tips.

2. Beperk het gebruik van onkruidverdelgers tot het absoluut noodzakelijke, zie af van voortdurende bemesting en zorg voor wilde hoekjes in een ecologischere tuin

Mijn stokpaardje is de ecologische tuin. Een ecologische tuin huisvest zoveel mogelijk dier- en plantensoorten op een beperkte oppervlakte die in een tere maar nuttige relatie staan tot u en de omgeving. In plaats van onkruidverdelgers kan men planten zetten zoals Afrikaantjes die schadelijke insecten weghouden. Slakken kunt u omzeilen door een kleine zandbedding rond de moes- of bloementuin te strooien. Meerdere tips kan men in de vakliteratuur zeker vinden maar met kleine middelen bereikt men een even goed resultaat als met onkruids/insectenverdelgers en het is nog beter voor heel de kringloop van het leven in de tuin en voor uw eigen gezondheid zoals de Groene pers (Natuurpunt) het nog toelichte gisteren :

Het Vlaams Steunpunt Milieu en Gezondheid heeft laten onderzoeken welke giftige stoffen zoal in ons lichaam te vinden zijn. Het goede nieuws: de 'historische' stoffen als lood en PCB's verdwijnen langzaam. Het slechte nieuws: tal van nieuwe polluenten zijn aan een opmars bezig, en de meest banale producten stellen ons hieraan bloot. 'Er valt niet aan te ontsnappen', klinkt het.

Door een rigoreus doorgevoerde reglementering inzake onkruidsverdelgers groeien de laatste jaren de klaprozen weer in de velden, iets wat ik nooit gekend had...

Een voortdurende bemesting zorgt door een bevoordeling van competitieve soorten zoals Brandnetel dat deze in de tuin zullen overheersen ten nadele van zeldzamere planten. Men kan dit in te voedingsrijke tuinen opvangen door ofwel gras te maaien en af te voeren ofwel enkel om de twee jaar te bemesten en gewassen te mijden zoals erwten en andere Fabaceae die stikstof vastleggen in de bodem en zo als een natuurlijke bemester werken.

Tenslotte, geef de natuur een kans in een paar verloren hoekjes in de tuin, laat uw kinderen een kant van de natuur zien die niet enkel in bossen of in boekjes voorkomt. U doet er veel dieren en planten een groot plezier mee zoals de talrijke vogels die de besjes van een Sleedoornhaag in de herfst opeten als brandstof voor de winter of de vele vlindersoorten die op de voorjaarsbloemen van dezelfde Sleedoornhaag foerageren. Een paar streekeigen hagen of zelfs inheemse bessenstruiken, een maairegime dat pas na 15 juli maait en afvoert en het zaaien van wilde bloemen op wandelingen vergaard kunnen heel wat helpen.

De groeiende frambozen in mijn tuin.

Ook heel boeiend is een ecologische vijver die zelf zijn evenwicht na zo'n drie jaar vindt en waarin ook heel wat leven verzeilt waarvan je jezelf afvraagt vanwaar het toch komt. Zelfs bij de Amerikanen groeit het besef dat hun strak in het gelid gehouden gazonnetjes niet veel waard zijn.

Kortom : we moeten terug naar een leven zoals onze grootouders dat leefden, een voorbeeld daarvan zal ik in een volgende post illustreren.